The Feeling of What Happens

Antonio Damasio – The Feeling of What Happens

Bu kitabı önermemin nedeni, “bilinç” gibi karmaşık bir konuyu hem bilimsel hem de gündelik yaşamla bağlantılı bir şekilde anlatmasıdır. Damasio’nun temel iddiası şu: Hissetmek, bedenimizin durumlarını algılamaktır; bilinçse bu hislerin etrafında oluşan bir benlik duygusudur. Yani kalbin hızlandığında, nefesin daraldığında ya da miden düğümlendiğinde beyin bunları kaydeder ve “ben böyle hissediyorum” diye bir sahne kurar.

Damasio bu süreci katmanlı bir şekilde açıklar:

• Proto-benlik: Bedenin o anki durumlarının kaydı.

• Çekirdek benlik: Şimdi ve burada oluşan benlik duygusu.

• Otobiyografik benlik: Geçmiş ve gelecek hikayeleriyle süreklilik kazanan kimlik.

Bu bakış açısı, “kendimle bağlantımı kaybettim” dediğimiz anların aslında beden-zihin iletişimindeki kopukluklarla ilgili olabileceğini gösterir.

Kitabın en güçlü yanı, duygulara olumsuz bir etiket yapıştırmamasıdır. Damasio’ya göre duygular, bedenimizin dengede kalması için verdiği uyarılardır. Kaygı, öfke, neşe ya da huzur… Bunların her biri, bedenin senden istediği bir şeyin işaretidir. Bu anlayış, kaygıyı yönetmekten karar vermeye, stresle başa çıkmaktan tükenmişliği fark etmeye kadar pek çok alanda pratik bir yol açar.

Benim mesleki gözlemim de şu: İnsan yalnızca düşünerek değil, bedenini dinleyerek de berraklaşır. Örneğin birkaç dakikalık basit bir içe bakış anında, göğüs kafesinde baskı ya da boğazda düğüm hissettiğini fark etmek, duygunun adını koymayı ve onunla daha sağlıklı baş etmeyi sağlar.

Elbette bu kitap bilinç tartışmalarına son nokta koymaz; ama bilincin bedensel temellerini bu kadar açık, bilimsel kanıtlarla desteklenmiş ve aynı zamanda anlaşılır bir dille sunan az eser vardır. Bu yüzden The Feeling of What Happens yalnızca nörobilim meraklılarına değil, “kendimle daha sağlam bir bağ kurmak, hislerimi daha iyi anlamak, düşüncelerimi berraklaştırmak istiyorum” diyen herkese önerdiğim bir kitaptır.

Kısacası: Düşüncenin temeli bedendedir. Damasio bu gerçeği görünür kılıyor; görünür olan şeyse değiştirilebilir hale geliyor.